طرح توجیهی یا امکان سنجی(Feasibility Study Report)
به گزارشی که توجیه پذیری یک طرح را در ابعاد مختلف از قبیل مختصات بازار، مختصات فنی و امور مالی مورد بررسی و مطالعه قرار می‌دهد، گزارش طرح توجیهی معادل واژه انگلیسی (Feasibility Study Report) میگویند.
طرح توجیهی به سه قسمت تقسیم میگردد:
۱- تجزیه و تحلیل مالی یا Financial Analysis ، به منظور بررسی و آنالیز ابعاد مختلف مالی و سودآوری طرح توجیهی صورت می‌گیرد.
۲- مطالعه بازار یا Market Study که در آن ابعاد مختلف بازار محصولِ طرح توجیهی بررسی میشود. این ابعاد عبارتند از کمبود، بازار هدف، عرضه، تقاضا ،رقبای موجود در بازار و …
۳- توجیه‌پذیری فنی یا Technical Feasibility ، به منظور بررسی ابعاد فنی طرح توجیهی همچون فناوری، ظرفیت، محل اجرا، ماشین آلات و تجهیزاتِ تولید و ساختار اجرائی طرح انجام میشود.
گزارشات طرحهای توجیهی عبارتند از :
- مطالعات بازار عبارتند از:
علایق مصرف کنندگان به کالای مورد نظر،تعیین آمار مربوط به میزان تولید،واردات،تقاضا،صادرات و مصرف محصولات مورد نظر و بررسی آمار و اطلاعات قابل دسترسی طی سالهای اخیر کشور و بررسی کالاهای مشابه و پیش بینی آنها در سالهای آینده و بررسی انواع محصولات که عبارتند از کالاهای مصرفی، واسطه‌ای و سرمایه‌ای
روشهای مختلف پیش‌بینی تقاضای محصول در طرح توجیهی برای آینده
۱- روش تداوم روند گذشته
۲- روش مصرف سرانه
۳- روش ضریب مصرف
۴- فرایند مارکو یا میدانی
۵- روش روند متغیر
پس از مشخص شدن میزان عرضه محصول طرح توجیهی که برابر با تولید به اضافه واردات می‌باشد، بررسی آمار و ارقام مربوط به شرکت‌ها و یا جمعیت مصرف کننده محصول مورد نظر ضرورت پیدا می‌کند چرا که با مقایسه میزان عرضه و تقاضای محصول، می‌توان میزان بازار مصرف محصول تولیدی را مشخص کرد و در صورتی که بازار داخل اشباع شده باشد، به معنای تعداد زیاد شرکتهای مشابه و یا عدم وجود بازار مصرف داخلی است. در صورتی که بازار با اشباع یا رقبای بین‌المللی متعدد روبرو شود، برای حل این مشکل می‌توان محصول باکیفیت بسیار بالا تولید و سپس آن را با قیمت پایین عرضه کرد. همچنین انجام فعالیتهای بازرگانی و تبلیغاتی نیز باید در سطح وسیعی انجام شود.
- توجیه پذیری فنی:
فاز ۱ طراحی انجام گرفته: طراحی فاز ۱ اطلاعات کلی دارد و دربرگیرنده اطلاعات بسیار ریز از قبیل مشخصات زمین محل اجرای طرح، نحوه اجرای عملیات ساختمانی، دانش فنی پروژه، ظرفیت، دستگاه‌ها و تجهیزات مورد نیاز برای تولید، محوطه‌سازی و راه‌سازی، تأسیسات و سایر مواردی می‌باشد که در آن هزینه‌های ثابت سرمایه‌گذاری مد نظر قرار می‌گیرد.
در این بخش از گزارش توجیهی، کلیه اطلاعات فنی اجرای طرح توجیهی، در مراحل احداث و بهره‌برداری کسب میشود و اطلاعات مربوط به هزینه‌های سرمایه‌گذاری که شامل هزینه‌های ثابت سرمایه‌گذاری، هزینه‌های قبل از بهره‌برداری و سرمایه در گردش است، به همراه مدارک مستند در بانک بررسی می‌شوند. هزینه‌های سالیانه تولید همچون هزینههایی که برای تأمین مواد اولیه، سوخت، نیروی انسانی، استهلاک، هزینه‌های تأمین مالی، هزینه‌های اداری و خدماتی، زمان‌بندی، نحوه اجرای طرح و … صرف می‌شوند نیز در این بخش مورد بررسی قرار می‌گیرند.
- آنالیز مالی:
طرح توجیهی با هدف کسب سود و منفعت اجرا میشود و به همین دلیل دست‌یابی به شاخص و معیار مناسب به منظور تعیین سوددهی و یا عدم سوددهی طرح‌ها بوده است
در زمان سرمایه‌گذاری، توجه سرمایه‌گذار به سمت منفعت مالی و ثبات منفعت است اما جامعه یا دولت به هدفهایی از قبیل افزایش درآمد ملی، اشتغالزایی، ریشه کنی فقر و فایدههای معطوف به یک جامعه نظر دارد. در نتیجه این امر، اهداف دو آزمون نیز از یکدیگر متمایز میشود. به همین دلیل در صورتی که هدف ارزیابی میزان سود طرح برای جامعه و از دیدگاه ملی و در سطح کلان مد نظر باشد، از قبیل طرح های ملی، روش ارزیابی اقتصادی استفاده میشود.
یک نکته اساسی در تجزیه و تحلیل مالی، استفاده از هزینه‌های تولید، درآمد سالیانه پیش‌بینی شده برای طرح و سایر مبانی، هزینه‌های سرمایه‌گذاری، مفروضات مورد نیاز برای انجام محاسبات، صورت گردش وجوه نقد، صورت حساب سود (زیان) و ترازنامه پیش‌بینی شده می‌باشد. برای آزمون مطلوبیت یک طرح امکان سنجی، دو روش مناسب است که شباهت زیادی از نظر ابزارهای بکار گرفته شده برای انجام با یکدیگر دارند و البته در رویکرد و نگرش آنها تفاوت‌هایی نیز وجود دارد. این دو روش عبارتند از:
۱- تحلیل اقتصادی: ارزیابی اقتصادی با جریان‌های هزینه و فایده اجتماعی سر و کار دارد.
۲- تحلیل مالی: ارزیابی مالی با جریان‌های هزینه و سود از دیدگاه سرمایه‌گذار در ارتباط است.
جهت سفارش نوشتن طرح توجیهی به زبان فارسی و زبان انگلیسی با گروه مرسانا از طریق ایمیل به آدرس info@mersanapharmed.com تماس حاصل فرمایید
ما در قسمت آموزش خود، کلیه این مطالب را به کارآموزان علاقه مند تدریس خواهیم کرد.